Użytkowanie wieczyste przechodzi do historii

Powyższe wskazuje zatem na to, że przekształcenie użytkowania wieczystego nie dotyczy niezabudowanych działek gruntu. Przekształcenie nastąpi bez żadnej aktywności ze strony użytkownika wieczystego, tj. z mocy prawa.

Dokumentem poświadczającym przekształcenie będzie zaświadczenie wydawane przez m.in. starostę w przypadku gruntów Skarbu Państwa, czy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.
Zaświadczenie wydaje ww. organ z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia tj. do 31 grudnia 2019 r. albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. W przypadku złożenia wniosku konieczne będzie poniesienie opłaty w wysokości 50 zł.
Zaświadczenie będzie potwierdzało fakt przekształcenia, jak również będzie informowało o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej, jej wysokości, okresie jej wnoszenia oraz o możliwości wniesienia jednorazowej opłaty i zasadach jej wnoszenia.
Ponadto będzie stanowiło podstawę wpisu roszczenia o opłatę w dziale III księgi wieczystej w odniesieniu do każdoczesnego właściciela nieruchomości.
Właściwy organ przekazuje zaświadczenie do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej, w terminie 14 dni od dnia jego wydania. Następnie Sąd dokonuje z urzędu wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych. Zawiadomienie o wpisie sąd doręcza właścicielowi na adres wskazany w zaświadczeniu. Wpis jest zwolniony z opłat sądowych.
Jeżeli właściciel nieruchomości nie zgadza się z zawartą w zaświadczeniu informacją o wysokości i okresie wnoszenia opłaty, może złożyć do właściwego organu, w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, wniosek o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia tej opłaty w drodze decyzji.

Bonifikaty obniżą opłatę przekształceniową

Z dniem 1 stycznia 2019 r. dotychczasowa opłata roczna za użytkowanie wieczyste zamienia się w opłatę przekształceniową, która wynosić będzie tyle ile wynosiłaby opłata roczna w dniu przekształcenia tj. 1 stycznia 2019 r.
Opłatę będzie się wnosić do 31 marca każdego roku. Łączny okres spłaty opłaty przekształceniowej wynosić będzie 20 lat od dnia przekształcenia. Jednak opłatę należną za rok 2019 wnosi się w terminie do dnia 29 lutego 2020 r.

Dla właścicieli istotny będzie system bonifikat, który realnie obniży opłatę i skróci czas jej uiszczania. Wysokości bonifikat, czyli procentowego obniżenia opłaty jednorazowej, zależeć będą od tego, czy grunt należał do Skarbu Państwa czy jednostki samorządu terytorialnego.
W przypadku nieruchomości Skarbu Państwa ustawa przewiduje następujący system bonifikat przy wniesieniu opłaty jednorazowej przez osoby fizyczne będące właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych i spółdzielnie mieszkaniowe:

1. 60% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie;
2. 50% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu;
3. 40% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu;
4. 30% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu;
5. 20% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu;
6. 10% - w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu.

Natomiast jeśli grunt należał do gminy, czy województwa właściwy organ może udzielić osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym bonifikaty od tej opłaty na podstawie uchwały właściwej rady albo sejmiku. Oznacza to, że wysokość bonifikaty może różnić się między miastami, gminami lub może jej nie być w ogóle.
Przez cały okres trwania obowiązku wnoszenia opłaty właściciel gruntu będzie mógł zgłosić na piśmie zamiar jednorazowego wniesienia opłaty w kwocie pozostającej do spłaty. W takim wypadku możemy liczyć na bonifikatę, jednak jak wskazywałam powyżej, wszystko zależy od tego do kogo należał grunt i czy rada gminy lub miasta podjęła w tym zakresie uchwałę. Co istotne ustawa nie narzuca żadnych terminów do podjęcia uchwał o bonifikatach, więc odpowiednie organy będą mogły podejmować te uchwały przez cały 2019 rok.
Po wniesieniu wszystkich opłat albo opłaty jednorazowej właściwy organ wydaje z urzędu w terminie 30 dni zaświadczenie o wniesieniu opłat albo opłaty jednorazowej. Z takim zaświadczeniem udajemy się do wydziału ksiąg wieczystych w celu wykreślenia z działu III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę. Od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się opłatę stałą w wysokości:

1. 250 zł - w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej;
2. 75 zł - w pozostałych przypadkach.

Opłata przekształceniowa będzie mogła podlegać waloryzacji, jednak nie częściej niż raz na 3 lata. O wysokości zwaloryzowanej opłaty właściwy organ będzie zawiadamiał właściciela nieruchomości pisemnie. Zwaloryzowana opłata obowiązuje od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym dokonano waloryzacji.

Obowiązek wnoszenia opłaty obciąża każdoczesnego właściciela nieruchomości, co oznacza, że to roszczenie związane jest z nieruchomością. W przypadku zbycia nieruchomości obowiązek uiszczania opłat będzie obciążał nabywcę przez okres pozostały do wnoszenia tej opłaty, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Nabywca nieruchomości może wystąpić do właściwego organu o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wysokość i okres pozostały do wnoszenia opłaty.
Co ciekawe, zgodnie ze zmianą art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
„Osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270), właściwy organ udziela na ich wniosek 50% bonifikaty od opłaty rocznej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona na cele mieszkaniowe lub wykorzystywana na te cele.”
Oznacza to, że udzielenie bonifikaty nie jest zależne od decyzji organu, a przysługuje obligatoryjnie przy spełnieniu kryterium dochodowego i złożeniu wniosku przez właściciela nieruchomości.